“Grotere en kleinere successen en beloftes voor meer”
Wat zie je terugblikkend op anderhalf jaar Y’abal?
“Ik zie grotere en kleinere successen en beloftes voor meer. Deze anderhalf jaar als “eerlijk handelaarster” is een heel leuke en leerzame periode geweest. Nooit gedacht dat er zoveel bij een eigen onderneming komt kijken. Nooit gedacht van hoeveel markten je eigenlijk thuis moet zijn. En dat maakt het wat mij betreft uitdagender en spannender. Elke dag leer ik weer bij, over praktische vaardigheden maar ook over ethiek en moraal in ondernemen.”
Leuk, grote en kleine successen. Maar er zijn vast ook dingen die tegenvallen na anderhalf jaar hard werken.
“Klopt, nooit gedacht ook dat het zo moeilijk zou zijn jezelf “gevestigd” te krijgen. Want nee, gevestigd is Y’abal nog altijd niet. Niet in financiële zin althans: het enige dat niet meezit, of eigenlijk wel wat tegenvalt, zijn de inkomsten. Ik investeer nog steeds in plaats van terug te verdienen. Ik had verwacht dat dat ondertussen wel wat “eerlijker” zou zijn – voor mijzelf dan, want in Guatemala verdienen de producenten toch een heel aardig aanvullend inkomen met hun handwerk, grotendeels door mijn afname.
“Ook al verkoop ik niet genoeg, ik blijf wèl inkopen”
“Want ook al verkoop ik niet genoeg, ik blijf wèl inkopen. Enerzijds omdat dat onderdeel is van het fairtrade principe: een voortdurende handelsrelatie met de producenten om hen zo een duurzame inkomensbron te bieden. Anderzijds omdat ik continu bezig ben mijn assortiment te verbeteren. Want niet alles wat we zelf produceren, wordt mooi gevonden. Dat is een trial and error proces. Dat is absoluut ook het mooie en spannende van mijn ondernemerschap: dat ik zèlf betrokken ben bij het productieproces en dus zèlf ideeën voor nieuwe producten, of voor aanpassingen van bestaande producten, kan inbrengen. Maar ook het risico ervan. Ik kan onze handgeweven producten wel allemaal mooi en de moeite waard vinden, maar mijn mening is niet die van iedereen. Als íets moeilijker is dan is het die afstemming van onze produkten op het Grote Publiek als door onszelf.”
Over smaak valt natuurlijk niet te twisten, maar zou een ander assortiment de verkoopcijfers niet stimuleren?
“Ons weefgoed en ons werk slaat in toenemende mate aan en we worden beetje bij beetje een “merk”. Elk kwartaal stijgt het aantal facturen toch op zijn minst met een paar. En ook in bredere zin blijft de aandacht en waardering voor Y’abal Handicrafts groeien en beleven we regelmatig een “hoogtepunt”. Nee, ik ben er van overtuigd dat de magere verkoop eerder een gevolg is van de economische crisis dan van een assortiment dat niet goed op de markt zou aansluiten. Mensen schaffen in deze situatie nu eenmaal minder snel een luxeproduct aan. Overal om me heen hoor, zie en lees ik over tegenvallende verkoopcijfers. Eén op de vijf webwinkels overleeft het eerste jaar niet. Maar ik besta nog! Die crisis overleven we wel, hoewel ik er inmiddels van overtuigd ben geraakt dat dat zonder samenwerking met anderen niet zal gaan.”
Je werkte al samen met anderen als ik het me goed herinner. Nog meer samenwerkingsplannen in de maak?
“Samen met zeven andere ‘verantwoorde ondernemers’ zijn we het samenwerkingsverband FairFriends gestart. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan een online plek die zowel een webwinkel vol eerlijke en mooie producten is als een platform voor crowdfunding voor goede doelen. Een innovatief en allround duurzaam business concept waar ik veel van verwacht. En anderen blijkbaar ook: terwijl we dit initiatief pas tijdens de looptijd van de Wereldprijs aan de buitenwacht kenbaar maakten, zitten we toch maar mooi in de finale van die wedstrijd. We zullen de publieksprijs naar alle waarschijnlijkheid niet in de wacht slepen, maar we maken een heel gerede kans op de juryprijs. 8 November zullen we het weten!”
“Samen met zeven andere ‘verantwoorde ondernemers’ zijn we het samenwerkingsverband FairFriends gestart.”
Druk met van alles. Komt je werk met Y’abal daardoor niet een beetje in de verdrukking?
“Natuurlijk staat Y’abal niet stil. Naast die voortdurende aanpassingen aan ons aanbod zijn we continu bezig onze bedrijvigheid uit te breiden, te professionaliseren, te verduurzamen. De eerste ecologische producten staan inmiddels op shop. Afgelopen zomer begeleidde mijn zakenpartner in Guatemala twee weken lang een clubje Europeanen langs bekende en minder bekende plekken in Guatemala en liet hen kennis maken met de dagelijkse Maya cultuur en tradities. Een succes en in 2013 vast weer, want we bieden die excursie opnieuw aan en de eerste inschrijvingen zijn al binnen. En onlangs kregen we de benodigde fondsen bijeen om “onze” weefsters naailes te kunnen geven, zodat zij zelf eindproducten van hun weefwerk kunnen maken om die op de lokale markt te verkopen. Weer een stukje verdere empowerment van deze vrouwen dus. Een ander groot ding is onze aanvraag voor lidmaatschap van WFTO (World FairTrade Organization). Als we dat krijgen toegewezen, wordt ons eerlijke handel ook formeel erkend. Al met al toch wel een leuk lijstje hoogtepunten.”
Het is je laatste WoW-aflevering. Wat zou je nog willen zeggen?
“Zonder de support van mensen die Y’abal Handicrafts een warm hart toedragen en geloven in ons project, zouden we niet hebben kunnen doen wat we tot nu toe in betrekkelijk korte tijd gedaan of bereikt hebben. Dus bij deze een heel welgemeend bedankt aan alle mensen en organisaties die zich solidair tonen met Y’abal Handicrafts en/of mij persoonlijk. Tegelijkertijd geldt: samenwerking is geen éénrichting. Ik ben ervan overtuigd dat wij, Y’abal Handicrafts, ook een bijdrage kunnen leveren aan de groei of ontwikkeling van andere initiatieven. Samen sterk en succesvol! Over vijf jaar wankelen we niet meer, maar stáán we, met onze beide voeten stevig in de Nederlandse markt geworteld.”
En wat zou je startende ondernemers nog mee willen geven?
“Laat je niet uit het veld slaan als de “harde cijfers” niet meteen zijn wat je gehoopt of verwacht had – zelfs niet na een geruime periode. Gun het tijd! Gun jezèlf de tijd! Blijf je droom najagen! Want oké, eten kan je er wellicht niet gelijk van, maar dát doen wat je leuk vindt, waar je hart ligt, waar je in gelooft – dat is ook heel wat waard!”
“Samenwerking is geen éénrichting. Ik ben ervan overtuigd dat wij, Y’abal Handicrafts, ook een bijdrage kunnen leveren aan de groei of ontwikkeling van andere initiatieven”