Als ik in de zomerse zon naar onze zeilboot loop met mijn laptop onder mijn arm om daar te werken, roept iedereen: “Wat heerlijk dat je als eigen ondernemer zo flexibel kunt zijn. Dat zou ik ook wel willen”.
Dat zet me aan het denken over het thema flexibiliteit. Wat betekent flexibiliteit eigenlijk? Hoe flexibel ben je als ondernemer? En wat zijn mijn eigen ervaringen met flexibel zijn?
Flexibiliteit
Bij flexibiliteit denk je bijvoorbeeld aan vrijheid in werkplek, vrijheid in keuzes maken, honderden mogelijkheden hebben, je makkelijk aanpassen, etc. Maar waar je dan niet bij stil staat is dat flexibiliteit ook een keerzijde, of beter gezegd, een prijs heeft. Graag neem ik jullie mee in een aantal van mijn interpretaties van het woord ‘flexibel’ en wat in mijn ervaring de voor- en nadelen hierbij zijn.
Flexibel zijn in je keuzes
Toen ik als ondernemer begon, kwam ik er pas achter wat er allemaal voor me geregeld werd toen ik in loondienst was. Er was opeens van alles dat ik nu ineens zelf moest doen. Geen kantoorartikelen voor het grijpen, geen afdeling P&O die arbeidsvoorwaardelijk dingen voor me regelde en geen auto van de zaak meer. Dus zelf achter mijn spullen aan, zelf dingen uitzoeken en zelf achter de aanschaf van mijn ’wielen’ aan. Inclusief verzekering, belasting, grote en kleine beurten en een ‘pech onder weg’-verzekering. En als er eens iemand een deuk indrukte met een portier, betekende dat “helaas pindakaas” niet het even via de leasemaatschappij eruit laten halen, maar doorrijden. Voordeel: geen beperkingen tot type auto, wie er wel of niet in mag rijden of inleveren bij zoveel km…. Enige restrictie: de inhoud van mijn portemonnee ?.
Vakantie en flexibiliteit
Ondernemen en flexibel zijn om op vakantie te gaan is ook iets wat voor buitenstaanders vanzelfsprekend lijkt. Vorig jaar zijn we verschillende keren een week met de boot weggeweest. “Jaaaa”, roepen de omstanders dan, “dat kan omdat je eigen baas bent. Wij kunnen dat niet.”
“Klopt”, denk ik dan. Natuurlijk hou ik rekening met mijn klanten, dat spreekt voor zich. Maar verder ben ik flexibel, omdat ik geen vakantieplanning hoef in te leveren en niet meer te maken heb met werkplanningen of roosters van collega’s. Ik hoef, in principe, met niemand anders dan met mijn man af te stemmen wat we met vakantie willen doen.
Die flexibiliteit is echter wel beperkt: het is zoeken naar die balans in hoeveel werk er zich aandient, wat ik aanneem, wat haalbaar is en waar ik ook mijn eigen welverdiende pauzes moet inlassen. Ik kan zelf beslissen of het “nog erbij kan” of dat de vakantie toch echt in een volgende periode gepland moet worden. En dit geldt dan als je als ondernemer in de gelukkige omstandigheid bent om genoeg werk te hebben.
Flexibiliteit in werkzaamheden
Als ondernemer ben of word je van alle markten thuis. Want even overdragen van werk, even aan een ander iets vragen over iets waar ik niet zo goed in ben, of als er zich een fikse verkoudheid aandient of een gebroken pols (zoals nu het geval is) een collega vragen iets van je over te nemen, zit er niet in. Maar ik heb wel de keuze om dingen die ik echt niet wil of kan in te huren. Denk aan een boekhouder om hulp vragen of een samenwerking aangaan met een ondernemer met een andere expertise.
Financiële flexibiliteit
Als ondernemer heb je ook te maken met de flexibiliteit in je inkomsten: je krijgt niet elke maand op hetzelfde tijdstip hetzelfde bedrag overgemaakt op je rekening.
Toen we net een huis gekocht hadden, was ik gelukkig gezegend met een goed gevulde agenda, gezien alle kosten die eraan kwamen. Totdat ik hoorde dat wegens ziekte bij de klant al het werk dat ik had staan een kwartaal werd uitgesteld. Slik. Uiteraard had ik alle begrip, daar is geen twijfel over, dit was overmacht. Het betekende wel dat ik nu heel flexibel moest zijn en alles moest verzetten en omgooien. Kon ik dat? Wilde ik dat? Paste dat in mijn agenda? Wat vond ik daar contractueel van?
Het zette me aan het denken over dit soort onderwerpen en hier kwam dan ook de vraag bij me boven: hoe flexibel moet en wil ik eigenlijk zijn als ondernemer?
Flexibiliteit of ‘non-flexibiliteit stress’
Ten slotte ben je als ondernemer volledig flexibel en vrij in het wel of niet aannemen van een opdracht. Laat ik ervan uitgaan dat je belangrijkste beperkingen hierin zijn: tijd en geld. Heb je wel of geen tijd om een opdracht uit te voeren en kun je je het veroorloven om ‘nee’ te zeggen.
Zoals ik ook in mijn column over onzekerheid en teleurstelling in je ondernemerschap vertelde, heb ik van mijn vader geleerd om te zorgen dat ik ALTIJD, onder ALLE omstandigheden, naar een potentiële opdracht kijk met de mindset: ”Ik wil het graag, maar ik MOET het niet.”
Hij leerde me hiermee dat de objectiviteit en afstand tot (potentieel) werk je grootste vrijheid, c.q. flexibiliteit is. Pas dan kun en zul je goede keuzes maken en ook succesvol zijn. Dat maakt dat je kiest voor wat bij je past, voor je expertise en voor iets waar je succesvol in kunt zijn, voor jezelf en de klant. Dan volg je je hart en niet allerlei hersenspinsels of beperkingen om je besluit te nemen.
Dit leerde me dat je zelf je eigen flexibiliteit als ondernemer bepaalt, op alle gebieden: zowel zakelijk/contractueel als in de zakelijke relaties/emotioneel.
De vele gezichten van flexibiliteit
Flexibiliteit heeft vele gezichten, wisselt en fluctueert. De kunst is te blijven reflecteren of de weg die je ingeslagen bent, met alle flexibiliteit van dien, nog bij je past.
Een mooie nadenker die ik op verschillende plekken op het internet tegenkwam: ik ben heel flexibel, als het maar gaat zoals ik het graag wil.