Het is alweer de vijfde week van de coronacrisis.
Ik kijk uit mijn raam en zie de zon en de stilte op een anders zo druk plein.
Het is een tijd waarin de wereld voor een groot deel tot stilstand is gekomen; stilstand voor iedereen die niet in de zorg, supermarkten en nog een aantal essentiële branches werkt. Stilstand ook voor mij als teambuilder, teamtrainer en coach die voornamelijk in de ouderenzorg werkt.
Stilstand en herinneringen
Het doet ook iets met mij, deze periode van stilstand. Allerlei emoties, gedachten, worstelingen en vragen komen boven. En dan denk ik aan mijn reizen over de Noordelijke IJszee naar Spitsbergen, waar ik drie keer naartoe zeilde. En ik denk aan mijn twee zeilreizen rond de Atlantische Oceaan. Toen had ik ook dezelfde emoties, gedachten, worstelingen en vragen.
Er zijn meer parallelen tussen zeilen op de oceaan en het dagelijks leven dan je zou denken. En die parallelen komen in de onzekere tijden die het coronavirus veroorzaakt nog duidelijker naar voren.
Ik deel er graag een aantal met jullie. De natuur en de zee zijn namelijk aan de ene kant prachtig, ongerept, klein en bescheiden en aan de andere kant krachtig, machtig, groot en arrogant. Er spelen onzichtbare krachten waar je niet altijd vat op hebt. Dat geldt voor ziektes en het coronavirus ook. Aan de ene kant is het een klein onzichtbaar ‘beestje’, zoals ik het noem, aan de andere kant is het krachtig en arrogant, heeft het onzichtbare krachten en ‘zeilt’ het de wereld over zonder pardon!
Bewust van de omstandigheden en situatie waar je in zit
Allereerst is het goed dat je je BEWUST bent van je omgeving, van wat er gebeurt en dat je er rekening mee houdt.
Op zee heb je te maken met de circulatie van het water in de oceaan en met de wind, zoals de golfstroom en de passaat wind die van oost naar west waait. Je kan maar op één manier de Atlantische oceaan overvaren: met de klok mee, zodat je meegaat met de wind en het water. Je kan niet tegen de wind in varen, je kan niet tegen het water in varen, dat is geen optie.
Dat geldt ook voor het coronavirus: het is er, het heeft zijn eigen koers. Je moet er rekening mee houden, omdat je er niet tegenin kan gaan.
Bewust van de variabelen
Daarnaast heb je als zeiler te maken met het pakijs in het noorden en het orkaanseizoen in het zuiden.. Je kan niet zelf beslissen wanneer je heen wilt gaan en wanneer terug. Je hebt rekening te houden met met het ijs als je naar het noorden vaart en met de periodes in het jaar dat de orkanen weg zijn als je naar het zuiden vaart. En dan nog is het nooit voor 100% zeker dat het uitpakt zoals je graag wilt. De machtige natuur houdt echt geen rekening met jouw wensen. De natuur beslist en daar heb je mee te dealen. Maar als je deze kennis meeneemt in je plannen, weet je dat je de kans op problemen zoveel mogelijk verkleint.
Dat ervaren we nu ook met het coronavirus. We kunnen niet bepalen wanneer het voorbij is. Het is afwachten en hopen dat het uitpakt zoals wij wensen. Wij hebben ons nederig op te stellen en ons te houden aan de regels die er zijn. Het is nooit zeker dat ze ons voor 100% beschermen, maar mocht je er toch onverhoeds last van krijgen, weet je dat je er wel alles aan hebt gedaan om het te voorkomen.
Factoren die plannen beïnvloeden en waar je bedacht op moet blijven
Als je onderweg bent, komt er van alles op je pad waar je op het moment zelf naar moet handelen: veel wind, geen wind, harde wind, draaiwind, valwind en regelmatig een tropische storm. Daarnaast krijg je ook te maken met een vlakke zee, heftige golven, golven van wisselende hoogte en frequentie. Het kan ook zijn dat je weken aan elkaar wind en water vanuit één richting krijgt, wat enorme druk op dezelfde kant en dezelfde onderdelen van de boot geeft.
Met het coronavirus is dat ook: soms is het even stil, soms zijn er opeens veel besmettingen. Of ineens horen we dat Brabant en Lombardije hoge concentraties besmettingen hebben, wat grote druk geeft op de lokale ziekenhuizen.
“Er zijn meer parallelen tussen zeilen op de oceaan en het dagelijks leven dan je zou denken“
En natuurlijk zijn er de dieren die je pad kruisen op zee: onder andere walvissen, dolfijnen, Portugese oorlogsschepen, schildpadden en vliegende vissen. Ook kom je helaas regelmatig afval van mensen tegen. Allemaal factoren waar je ernstig rekening mee moet houden.
Eenzelfde situatie zie je bij het coronavirus. Naast het virus hebben mensen ook te maken met andere lichamelijke ziektes die hun situatie kunnen beïnvloeden. Of de mondkapjes en ander medisch materiaal zijn opeens schaars en moet er een oplossing komen.
Kortom:
- De natuur is onvoorspelbaar. Corona is onvoorspelbaar.
- De natuur laat zich niet leiden. Corona laat zich niet leiden.
- Je kan de natuur niet naar jouw hand zetten. Corona kun je niet naar jouw hand zetten.
- De natuur is soms zo overweldigend dat je echt angst hebt. Corona is soms zo overweldigend dat je echt angst hebt.
Wat kun je doen om met verschillende situaties om te gaan?
Het belangrijkste is dat je voorbereid bent en altijd klaar om in te spelen op de onverwachte situaties die zich voordoen.
Ik ontkomt er bijvoorbeeld niet aan als ik aan het zeilen ben: zeeziekte. Dat betekent meestal voor mij dat ik vier dagen moet ‘inslingeren’. Zeeziekte zorgt ervoor dat ik het ene moment in een pan sta te roeren, het volgende gauw naar buiten moet rennen, over de reling hang en dan gauw weer terug ga naar mijn pan om verder te roeren. Ik weet het, ik heb tabletjes bij me, ik experimenteer met verschillende houdingen voor mijn hoofd, ik eet bepaalde dingen juist wel of juist niet en ik doe ademhalingsoefeningen. Niets doen is geen optie op een boot. Ik moet door, net als nu met het coronavirus.
Hetzelfde doet zich voor wanneer het schip heftige bewegingen maakt terwijl je in een maanloze nacht, in mijn geval, de Golf van Biskaje overvaart. Ik hoor geklots, maar in het aardedonker kan ik niet zien of het gewoon de golven zijn, zeedieren of dat er iets anders aan de hand is. Het schip slingert en op zo’n moment moet ik alles systematisch checken en nalopen, mijn hoofd erbij houden, blijven handelen en me niet laten verlammen door angst.
“Wees voorbereid en altijd klaar om in te spelen op de onverwachte situaties”
Dat geldt nu ook, als je in een overvolle supermarkt belandt of in een park waar de mensen te dicht bij elkaar lopen. Je kan het virus niet zien, maar je gaat ervan uit dat het er zou kunnen zijn en je houdt je hoofd erbij om op de juiste manier te kunnen handelen.
En natuurlijk kunnen dingen aan boord kapot gaan door de wind, het water, de zon of het zout. Dus iedere dag doe ik dek-checks. Iedere dag ben ik me bewust van de omgeving en maak ik kleine plannen voor de dag van vandaag. De boot is tenslotte mijn veilige eiland in het midden van de oceaan.
Net zoals je nu ineens thuis zit te werken, met partner en kinderen die thuis geschoold moeten worden en je plannen moet maken over hoe iedereen toch die ruimte krijgt die ze nodig hebben. Het moet leefbaar blijven voor iedereen. Het is voor allemaal het veilige eiland midden in de wereld die beheerst wordt door het coronavirus.
Je eigen krachten en grenzen
Ik leer en ontdek onderweg ook over mijn eigen krachten en beperkingen. Tot waar moet ik mezelf oppeppen en doorgaan en waar liggen mijn grenzen en moet ik stoppen? Op zee is dat bijvoorbeeld tijdens een nachtwacht. Ik kan mijn partner uit liefde nog even laten slapen in de nacht, omdat ik weet dat hij dit nodig heeft. Maar ga ik zelf te lang door en raak ik oververmoeid of onderkoeld, dan zijn we samen verder van huis. Ik moet dus tijdig mijn grenzen aangeven in het belang van de veiligheid van ons beiden.
Met het coronavirus kan het zijn dat jij nu even ruimte in huis nodig hebt, voor jezelf of om iets geconcentreerd af te maken. Geef het aan bij je partner, zodat hij/zij bijvoorbeeld met de kinderen even naar buiten gaat. Daarna kun je weer rollen wisselen.
Belangrijkste zeelessen en corona:
Zowel op zee als nu met het coronavirus is de situatie voortdurend onzeker, omdat je de situatie niet naar je hand kunt zetten. De lessen en ervaringen die ik opdeed met mijn zeilreizen, pas ik daarom toe in deze onzekere tijd om zo mijn emoties, gedachten, worstelingen en vragen hanteerbaar te maken.
- Veer mee en vind je weg in de beweging van de natuur. Beweeg mee, niet tegen; een tsunami kan je ook niet tegenhouden. Vind jouw weg, met jouw ‘schip’ en jouw ‘bemanning’. Blijf in de doe-modus.
- Laat wat geweest is achter je en blijf kijken naar hoe de situatie nu is.
- Kijk naar wat wel kan, niet naar wat niet kan. Leef in het NU.
- Probeer niet alles te overzien. Dat lukt je niet en boezemt angst in. Hak het proces in stukjes, nu bijvoorbeeld in uren of dagen; later misschien in weken of maanden. Daar word je rustiger van waardoor je beter kunt bekijken wat je moet doen. Zo heb je het gevoel ‘in charge’ te blijven.
- Heb altijd een plan B, C of D en denk ‘out of the box’.
- Iedere belemmering geeft ook weer kansen.
Realiseer je het volgende over angst. Angst heeft een functie, het zet je lichaam in een stand van vluchten of vechten, een staat van alertheid. Gebruik deze alertheid en laat de angst dan los. Waak voor de disfunctionele ‘pieker-angst’, waar we in onze westerse wereld veel last van hebben. Deze laatste is veel gevaarlijker voor ons lichaam dan echte functionele angst.
Tot slot
Luister niet teveel naar de TV, iedereen heeft een eigen kijk op het coronavirus. Leer vertrouwen op je eigen intuïtie. Jouw weg is jouw weg. Kijk per dag wat er goed gaat en vier dit; doe iets leuks, deel dit met jouw (t)huisgenoten. Help iemand, dat geeft jou ook een goed gevoel.
Mijn motto: we kunnen angsten niet oplossen door op dezelfde manier te denken als toen ze ontstonden.
…
Ingrid schreef een boek over haar zeiltocht over de Atlantische Oceaan: een dagboek over haar reis, maar ook het proces van loslaten, een hogere staat van bewustzijn en het leven met de dag. Verder geeft zij webinars over dit thema met tips over hoe je dit toe kunt passen in jouw werk of leven. Meer info kun je hier aanvragen.