Franchising is een mooie manier om te starten als ondernemer. Je begint je eigen bedrijf onder de paraplu van een franchiseformule en lift mee op een bestaande naam. Je kunt zo al je aandacht besteden aan het laten groeien van je bedrijf, zonder al te veel tijd en energie te moeten steken in zaken als marketing en inkoop. Daar zorgt de franchisegever namelijk vaak voor.
Toch was deze situatie tot nu toe niet altijd even ideaal. Er bestaat geen “franchise keurmerk” dat je als franchisenemer de betrouwbaarheid van een franchiseformule garandeert. Je aansluiten bij een franchiseformule bracht daardoor een bepaald financieel risico met zich mee. Daarnaast bestond er veel onduidelijkheid over de rechten en plichten van franchisegevers en franchisenemers. Er was geen wet die duidelijk maakte wat wel en wat niet was toegestaan.
Wet Franchise: meer duidelijkheid en bescherming
Dit verandert nu allemaal met de Wet Franchise, die per 1 januari 2021 van kracht gaat. Deze wet reguleert de relatie tussen de franchisegever en jou als franchisenemer en legt vast wat er in jullie onderlinge contract, de franchiseovereenkomst, moet staan.
Tot nu toe werd je als aspirant-franchisenemer vaak verplicht een intentieverklaring en een geheimhoudingsverklaring te ondertekenen en in veel gevallen een fee te betalen voordat je definitief besloot in te stappen. Deze situatie maakte het vaak moeilijker om toch van een samenwerking af te zien. Je kwam namelijk niet altijd makkelijk onder de ondertekende verklaringen uit of liep kans de ingelegde som geld kwijt te zijn.
Vooraf alle informatie die je nodig hebt
De Franchisewet beschermt je nu als franchisenemer in deze precontractuele fase en zorgt ervoor dat die druk veel minder is.
De franchisegever is vanaf nu verplicht je alle gegevens te verstrekken die je nodig hebt om een goed doordachte beslissing te nemen. Je krijgt als franchisenemer niet alleen de franchiseovereenkomst te zien, maar ook een duidelijk overzicht van de extra kosten en de investeringen die van jou als franchisenemer verwacht worden en ook het Franchisehandboek.
Daarnaast moet de franchisegever informatie verstrekken over de financiële gezondheid van de franchiseorganisatie en je verder inzicht geven in de historische cijfers van de franchiselocatie waar je je onderneming start. Als een franchisegever deze informatieplicht niet nakomt, kan een overeenkomst worden vernietigd of zelfs nietig worden verklaard.
Bedenkperiode van minstens 4 weken
Je krijgt na het ontvangen van de informatie minstens 4 weken de tijd om al deze gegevens goed te bestuderen en aan deskundigen voor te leggen. In deze bedenkperiode mag je niks ondertekenen dat betrekking heeft op de franchising, zelfs geen huurovereenkomst. Pas na afloop van de bedenkperiode kan je de franchiseovereenkomst ondertekenen.
De bepalingen in de franchiseovereenkomst
De Wet Franchise bepaalt ook wat er in elk geval in de franchiseovereenkomst moet worden vastgelegd. Deze bepalingen scheppen meer duidelijkheid voor de franchisenemer en beschermen tegen bepaalde uitwassen die voorheen in de praktijk voorkwamen:
- Het concurrentiebeding mag niet langer zijn dan een jaar en beperkt zich tot je werkgebied als franchisenemer. In het verleden kon je als franchisenemer te maken krijgen met een concurrentiebeding van langere tijdsduur dat zich tot een zeer groot gebied, tot zelfs heel Nederland, kon uitstrekken. Dat is met deze wet nu niet meer mogelijk.
- De afspraken voor de goodwill regeling staan beschreven in de franchiseovereenkomst. Deze regeling heeft betrekking op de eindafrekening bij het beëindigen van je franchise-relatie. Deze afspraken leggen vast hoe je de waarde van je onderneming bepaalt en hoe die waarde vervolgens verdeeld wordt tussen de franchisegever en jezelf.
- Het instemmingsrecht en een drempelbedrag zorgen ervoor dat je als franchisenemer niet meer voor onverwachte, grote investeringen komt te staan. Voor investeringen die boven een bepaald bedrag uitkomen, moet de franchisegever namelijk jouw instemming krijgen als het jouw locatie betreft of de instemming van de meerderheid van de franchisenemers die met de wijziging of investering te maken krijgen. Neemt natuurlijk niet weg dat je als franchisenemer moet zorgen voor een investeringsbuffer om voorgeschreven veranderingen die qua bedrag onder die drempel vallen, te kunnen doorvoeren.
Tips en advies voordat je besluit te franchisen
Het feit dat deze wet ervoor zorgt dat je als franchisenemer beter beschermt bent dan voorheen, neemt niet weg dat je een onderzoeksplicht hebt voordat je de franchiseovereenkomst ondertekent. Maar ook zonder die onderzoeksplicht is het verstandig om een aantal zaken goed voor jezelf op een rij te zetten. Maak daarom optimaal gebruik van die minimale bedenkperiode van 4 weken en:
- Bedenk of franchising echt iets voor je is. Als franchiser ben je een ondernemer met alles wat daarbij hoort. Ondernemen betekent hard werken en vergt veel tijd en energie. Ook als verschillende bedrijfsonderdelen vanuit de franchisegever geregeld worden. Je bent en blijft zelf verantwoordelijk voor het runnen van je bedrijf en alles wat daarbij komt kijken.
- Bekijk heel zorgvuldig of de franchiseformule bij jou past. Het gaat verder dan het vergelijken van de fees en instapkosten bij de verschillende franchisemogelijkheden. De keuze moet je ook baseren op andere criteria zoals wat bij jou past als ondernemer. Bij een hard franchise zijn er bijvoorbeeld duidelijke afspraken over vrijwel alle aspecten van de bedrijfsvoering. De vrijheid die je hebt om eigen initiatieven te nemen zijn daarbij beperkt. Bij een soft franchise zijn deze afspraken vrijblijvender en heb je meer vrijheid wat betreft de invulling van jouw zaak.
- Zoek andere franchisenemers van hetzelfde netwerk op om hen vragen te stellen over hun ervaringen als franchisenemer bij de formule waarin je geïnteresseerd bent. Je hebt het recht om deze gesprekken te voeren en hoeft je niet te beperken tot gesprekken met franchisenemers die voorgesteld zijn door de franchisegever.
- Laat de franchiseovereenkomst checken door een onafhankelijk persoon zoals een jurist, zodat je een heel duidelijk beeld hebt van wat ervan je verwacht wordt en waar je mee te maken krijgt. Het voorkomt onverwachte verrassingen.
- Laat de financiële cijfers van de franchisegever controleren door een accountant, zodat je goed weet hoe de franchiseformule er financieel gezien voor staat en wat je qua groei kunt verwachten.
Als je deze stappen doorloopt en de antwoorden verzamelt, kun je een verstandige beslissing nemen en kom je niet voor onverwachte verrassingen te staan!
Dit artikel is tot stand gekomen met informatie van franchise-advocaat Adeny van Engel van het advocatenkantoor Van Engel Legal. Heb je een vraag over franchising die je haar graag zou willen voorleggen? Maak dan vrijblijvend een afspraak met haar.